بازی‌های گروهی و خلاقانه نقش بسیار مهم و مؤثری در رشد دانش‌آموزان دبستانی دارند، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی تحصیلی که پایه‌گذاری مهارت‌های اجتماعی، عاطفی، شناختی و خلاقانه در این سنین بسیار حیاتی است. این بازی‌ها علاوه بر فراهم کردن فرصت‌هایی برای ارتقاء مهارت‌های اجتماعی و عاطفی، مانند توانایی همکاری، ارتباط مؤثر و همدلی، به‌طور قابل توجهی به توسعه توانایی‌های شناختی نیز کمک می‌کنند. بازی‌های گروهی به دانش‌آموزان امکان می‌دهند تا در محیطی تعاملی و سرگرم‌کننده، مهارت‌های حل مسئله، تفکر انتقادی و خلاقیت را تقویت کنند و از طریق فعالیت‌های گروهی، یاد بگیرند چگونه با دیگران تعامل کنند و از نقاط قوت و ضعف یکدیگر آگاه شوند. از سوی دیگر، بازی‌های خلاقانه به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا ایده‌های نوآورانه خود را بروز دهند و در فرآیند ساخت و خلق، مهارت‌های ذهنی و حرکتی جدیدی به دست آورند. در این مقاله، به بررسی جامع و دقیق تاثیرات مثبت این نوع بازی‌ها بر جنبه‌های مختلف رشد دانش‌آموزان دبستانی خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه این بازی‌ها می‌توانند به شکل‌دهی آینده‌ای روشن‌تر و موفق‌تر کودکان کمک کنند.

تقویت مهارت‌های اجتماعی

بازی‌های گروهی نقش اساسی در تقویت مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان ایفا می‌کنند. این بازی‌ها فرصتی منحصر به فرد برای تعامل و همکاری با هم‌سالان فراهم می‌آورند و به بچه‌ها آموزش می‌دهند چگونه به طور مؤثر با دیگران کار کنند. در این فرآیند، آن‌ها یاد می‌گیرند که نظرات و ایده‌های خود را با اعتماد به نفس بیان کنند و در عین حال به نظرات و دیدگاه‌های دیگران احترام بگذارند. بازی‌های گروهی مانند “بازی‌های تیمی” و “پازل‌های گروهی” به ویژه در این زمینه مفید هستند، زیرا به بچه‌ها می‌آموزند چگونه به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل کنند و از طریق گفتگو و همکاری، مشکلات و چالش‌ها را به صورت گروهی حل کنند. این فعالیت‌ها به تقویت مهارت‌های ارتباطی، افزایش توانایی‌های حل مسئله و بهبود روحیه کار تیمی کمک می‌کنند، که در نهایت منجر به رشد اجتماعی و عاطفی بهتر دانش‌آموزان می‌شود.

تقویت خلاقیت و تفکر انتقادی

بازی‌های خلاقانه، نظیر ساخت کاردستی‌ها و اجرای نمایش‌های خلاقانه، نقش بسیار مهمی در پرورش خلاقیت و تقویت تفکر انتقادی دانش‌آموزان دارند. این نوع بازی‌ها به طور مستقیم به دانش‌آموزان انگیزه می‌دهند تا ایده‌های جدید و نوآورانه ارائه دهند و از روش‌های خلاقانه برای حل چالش‌ها بهره ببرند. در فعالیت‌های ساختنی، به عنوان مثال، دانش‌آموزان با استفاده از مواد مختلف و متنوع، باید پروژه‌های جدیدی طراحی کنند و به شیوه‌ای خلاقانه و کاربردی آن‌ها را به مرحله اجرا درآورند. این فرایند به آنها فرصت می‌دهد تا تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله خود را در عمل آزمایش کنند و ارتقاء دهند. به علاوه، تعامل و همکاری در چنین فعالیت‌هایی به آنها کمک می‌کند تا توانایی‌های تیمی و ارتباطی خود را نیز تقویت کنند و در نهایت، به رشد همه‌جانبه و متوازن در زمینه‌های مختلف کمک می‌کند.

افزایش اعتماد به نفس

بازی‌های گروهی و خلاقانه می‌توانند به طور قابل توجهی به افزایش اعتماد به نفس دانش‌آموزان کمک کنند. هنگامی که بچه‌ها در محیطی گروهی به حل مسائل پیچیده یا خلق آثار خلاقانه مشغول می‌شوند و در این زمینه موفقیت‌هایی کسب می‌کنند، احساس موفقیت و اعتماد به نفس در آن‌ها به طور طبیعی تقویت می‌شود. این تجربه موفقیت‌آمیز نه تنها به آن‌ها احساس توانمندی و اطمینان به خود می‌دهد، بلکه آن‌ها را ترغیب می‌کند تا با انگیزه بیشتری به چالش‌های جدید بپردازند. این حس پیروزی و اعتماد به نفس به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا باور بیشتری به توانایی‌های خود پیدا کنند و با اعتماد به نفس بیشتری در فعالیت‌های مختلف شرکت کنند. در نتیجه، این تجارب موفقیت‌آمیز به عنوان یک محرک مثبت عمل کرده و به رشد و توسعه شخصیتی دانش‌آموزان کمک می‌کند.

تقویت مهارت‌های ارتباطی

بازی‌های گروهی نقش مهمی در بهبود مهارت‌های ارتباطی دانش‌آموزان دارند. این بازی‌ها محیطی را فراهم می‌آورند که در آن بچه‌ها به طور فعال با یکدیگر تعامل می‌کنند، نظرات و ایده‌های خود را به اشتراک می‌گذارند و به بازخوردهای گروهی پاسخ می‌دهند. این نوع تعاملات نه تنها به آن‌ها یاد می‌دهند چگونه به طور مؤثر ارتباط برقرار کنند، بلکه باعث تقویت مهارت‌های گفتاری و شنیداری آن‌ها نیز می‌شود. برای مثال، در بازی‌های نقش‌آفرینی، دانش‌آموزان به ایفای نقش‌های مختلف پرداخته و با استفاده از دیالوگ‌ها و موقعیت‌های مختلف، توانایی‌های ارتباطی خود را تقویت می‌کنند. همچنین، بازی‌های کلامی مانند بازی‌های واژه‌سازی یا داستان‌گویی به آن‌ها کمک می‌کند تا با بیان ایده‌های خود به شیوه‌ای واضح و سازمان‌یافته آشنا شوند و مهارت‌های شنیداری خود را از طریق گوش دادن فعال به دیگران ارتقا دهند. به طور کلی، این بازی‌ها فرصتی طلایی برای تقویت ارتباطات میان فردی و بهبود مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان فراهم می‌آورند.

توسعه مهارت‌های حل مسئله

بازی‌های خلاقانه و گروهی به‌ویژه آن‌هایی که شامل چالش‌ها و معماهای پیچیده هستند، می‌توانند به طور قابل توجهی به تقویت مهارت‌های حل مسئله دانش‌آموزان کمک کنند. این بازی‌ها، که از آن‌ها می‌توان به بازی‌های پازل و معماهای گروهی اشاره کرد، فرصتی را برای دانش‌آموزان فراهم می‌آورند تا به روش‌های منطقی و خلاقانه به مشکلات نزدیک شوند. در این نوع بازی‌ها، دانش‌آموزان باید با تحلیل دقیق مسائل، ارائه راه‌حل‌های استراتژیک و همکاری با دیگران، مشکلات را حل کنند. این فرآیند نه تنها به تقویت تفکر تحلیلی و استراتژیک کمک می‌کند، بلکه باعث ارتقاء توانایی‌های خلاقانه آن‌ها نیز می‌شود. از طریق مواجهه با چالش‌های مختلف و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های نوآورانه، دانش‌آموزان یاد می‌گیرند که چگونه به شیوه‌ای مؤثر و ابتکاری به مسائل پیچیده برخورد کنند و مهارت‌های حل مسئله خود را در موقعیت‌های واقعی نیز به کار ببرند.

تقویت مهارت‌های حرکتی و فکری

بازی‌های گروهی و خلاقانه به طور قابل توجهی در توسعه مهارت‌های حرکتی و فکری دانش‌آموزان موثر هستند. بازی‌های حرکتی، از جمله فعالیت‌هایی مانند دویدن، پرش، و ورزش‌های گروهی، به بهبود هماهنگی حرکتی و افزایش قدرت بدنی کمک می‌کنند. این نوع بازی‌ها به دانش‌آموزان امکان می‌دهند تا عضلات خود را تقویت کرده و توانایی‌های جسمانی خود را بهبود بخشند. به طور هم‌زمان، بازی‌های فکری و استراتژیک، مانند بازی‌های تخته‌ای، معماها و بازی‌های حل مسئله، به تقویت مهارت‌های شناختی کمک می‌کنند. این بازی‌ها باعث می‌شوند که دانش‌آموزان تفکر انتقادی، حل مسئله و استراتژی‌پردازی را تمرین کنند و توانایی‌های ذهنی خود را تقویت کنند. با ترکیب بازی‌های حرکتی و فکری، دانش‌آموزان به توازن و هماهنگی بین فعالیت‌های جسمانی و ذهنی خود دست می‌یابند، که به نوبه خود به رشد کلی و جامع آن‌ها کمک می‌کند.

ایجاد فضای مثبت و شاداب

بازی‌های گروهی و خلاقانه می‌توانند به طور قابل توجهی به ایجاد فضایی مثبت و شاداب در کلاس کمک کنند. این فعالیت‌ها نه تنها فرصتی برای تفریح و خوش‌گذرانی به دانش‌آموزان می‌دهند، بلکه موجب ارتقاء روحیه کلی کلاس نیز می‌شوند. هنگامی که دانش‌آموزان درگیر بازی‌های گروهی می‌شوند، انرژی و انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند و با اشتیاق بیشتری به فعالیت‌های آموزشی و درسی می‌پردازند. این فضاهای مثبت و شاداب موجب می‌شود که دانش‌آموزان احساس راحتی بیشتری داشته باشند، که به نوبه خود می‌تواند منجر به افزایش تعاملات اجتماعی، تقویت روحیه تیمی و بهبود عملکرد تحصیلی شود. همچنین، این نوع بازی‌ها می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب‌های مرتبط با یادگیری کمک کنند، زیرا فراهم‌آورنده فرصت‌هایی برای استراحت و بازی در طول ساعات درسی هستند. به این ترتیب، فضای کلاس به محیطی دلپذیر و انگیزشی تبدیل می‌شود که در آن دانش‌آموزان با انرژی و انگیزه بیشتری به یادگیری و فعالیت‌های آموزشی می‌پردازند.

کلام آخر

بازی‌های گروهی و خلاقانه در دبستان فرهنگ اهمیت ویژه‌ای دارند و به طور قابل توجهی در رشد و توسعه همه‌جانبه دانش‌آموزان نقش دارند. این بازی‌ها به تقویت مهارت‌های اجتماعی کمک می‌کنند، زیرا بچه‌ها در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که نیاز به همکاری، مذاکره و تعامل با هم‌سالان دارند. همچنین، بازی‌های خلاقانه فرصتی را برای بروز و پرورش خلاقیت و تفکر نوآورانه فراهم می‌آورند، به‌طوری‌که دانش‌آموزان مدرسه فرهنگ می‌آموزند چگونه ایده‌های جدید را توسعه دهند و راه‌حل‌های خلاقانه برای مسائل پیدا کنند. اعتماد به نفس نیز از طریق موفقیت در این بازی‌ها تقویت می‌شود، چرا که تجربه موفقیت‌های کوچک و بزرگ به دانش‌آموزان اعتماد به نفس بیشتری می‌دهد. علاوه بر این، بازی‌های گروهی و خلاقانه مهارت‌های ارتباطی را بهبود می‌بخشند، زیرا بچه‌ها باید افکار و احساسات خود را به طور مؤثر با دیگران به اشتراک بگذارند. مهارت‌های حل مسئله نیز از طریق مواجهه با چالش‌ها و معماها در بازی‌ها تقویت می‌شود و این مهارت‌ها به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به شیوه‌ای منطقی و استراتژیک به مشکلات نزدیک شوند. در نهایت، بازی‌های حرکتی و فکری باعث بهبود هماهنگی حرکتی و مهارت‌های شناختی می‌شوند و به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا از نظر جسمی و ذهنی سالم و فعال بمانند. مجتمع آموزشی فرهنگ تهرانپارس با فراهم کردن فرصت‌های مناسب برای این نوع بازی‌ها، به رشد کامل و متوازن دانش‌آموزان کمک می‌کند و آن‌ها را برای دستیابی به موفقیت‌های آینده آماده می‌سازد.

دوران دبستان یکی از مهمترین مراحل زندگی کودکان است. در این دوره زمانی که دانش‌آموزان با محیط آموزشی ارتباط برقرار می‌کنند، نقش بازی در تسهیل رشد و پرورش آن‌ها بسیار مهم است. در این مقاله، به بررسی نقش بازی در توسعه رشد کودکان، ارتقاء آموزش دبستان، فرصت‌های یادگیری و انگیزه‌بخشی می‌پردازیم.

رشد کودکان

توسعه رشد کودکان در دوران دبستانی مرتبط با فرآیندهای جسمی، شناختی و اجتماعی آن‌هاست. این مرحله از زندگی که در آن کودکان نقطه عطفی مهم را تجربه می‌کنند، نیازمند تجربه‌های غنی و آموزنده است. بازی‌ها به عنوان ابزاری مؤثر در تسهیل این توسعه‌ها شناخته شده‌اند. در حین بازی، کودکان مهارت‌های ارتباطی، مسئولیت‌پذیری، حل مسئله و همکاری را تجربه می‌کنند. این تجارب باعث می‌شود که کودکان به صورت فعال در فرآیند رشد خود شرکت کنند.

ارتقاء آموزش دبستان

یکی از چالش‌های مهم در دوران دبستانی، ارتقاء فرآیند آموزش است. بازی‌ها به عنوان ابزاری نرم‌افزاری در این فرآیند نقش مهمی ایفا می‌کنند. با استفاده از بازی‌های آموزشی، معلمان می‌توانند مفاهیم درسی را به صورت جذاب‌تری به دانش‌آموزان انتقال دهند. این روش باعث می‌شود که دانش‌آموزان با اشتیاق به یاد گرفتن مطالب بپردازند و نتایج بهتری بگیرند. همچنین، بازی‌ها انگیزه دانش‌آموزان را بهبود می‌بخشند و انگیزه به عنوان مهمترین عامل در یادگیری، عملکرد دانش‌آموزان را بهبود می‌بخشد.

فرصت‌های یادگیری

بازی‌ها فرصت‌های بی‌شماری برای یادگیری فراهم می‌کنند. از جمله فرصت‌هایی که از طریق بازی‌ها به دست می‌آید، می‌توان به تقویت مهارت‌های ریاضی، زبانی، علمی و اجتماعی اشاره کرد. بازی‌ها به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا به صورت تعاملی با مفاهیم جدید آشنا شوند و این مفاهیم را بهتر درک کنند. این تجربه‌های تعاملی باعث می‌شوند دانش‌آموزان به درک عمیق‌تری دست پیدا کنند. بسیاری از مهارت‌های اجتماعی نیز نه از طریق کتاب و آموزش مستقیم بلکه با بازی و تمرین در کودکان نهادینه می‌شوند.

انگیزه‌بخشی

انگیزه یکی از عوامل مهم در فرآیند یادگیری است. بازی‌ها به دلیل جذابیت و لذتی که ایجاد می‌کنند، می‌توانند انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهند. انگیزه به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا بهتر و با تمرکز بیشتری در فرآیند یادگیری شرکت کنند و نتایج بهتری را به دست آورند. ایجاد رقابت سالم در مسابقات و بازی‌ها نیز انگیزه دانش‌آموزان را افزایش داده و تجربه‌ای جذاب‌تر را ارائه می‌دهد.

نمونه‌ای از بازی‌های دبستان

بازی‌های گروهی زیادی را می‌توان برای دانش‌آموزان دبستان طراحی کرد. مجتمع آموزشی فرهنگ کارگاه‌های متنوعی برای بازی بچه‌ها طراحی و اجرا نموده است. کارگاههای مسی‌پلی، بازی‌های گروهی، داستان‌بازی و… امسال تابستان در مقطع دبستان اجرا و با استقبال زیاد اولیا و دانش‌آموزان روبرو شد. در کارگاه‌های متنوع پایگاه تابستانه‌ی مجتمع آموزشی فرهنگ دانش‌آموزان از طریق داستان و کتاب وارد بازی‌های جذاب و متنوع شدند و رقابت و کارگروهی را تمرین کردند.

نتیجه‌گیری

بازی‌ها به عنوان ابزاری قدرتمند در توسعه رشد کودکان، ارتقاء آموزش دبستان، فرآیند یادگیری و انگیزه‌بخشی مورد توجه قرار گرفته‌اند. این ابزارها باعث می‌شوند که دوران دبستان برای دانش‌آموزان به یک تجربه جذاب و مفید تبدیل شود و باعث ارتقاء کیفیت آموزش گردد. از این رو، اهمیت ترکیب بازی‌ها و آموزش به منظور ایجاد تجربه‌های آموزشی موثر و کارآمد در دوران دبستانی بیش از پیش احساس می‌شود. مجتمع آموزشی فرهنگ در طول برنامه‌های کلاسی و همین‌طور در ساعت فوق‌برنامه‌ی مدرسه( فرافرهنگ) انواع کلاس‌های بازی را به‌صورت گروهی طراحی کرده است. در این کلاس‌ها دانش‌آموزان با روش غیرمستقیم بسیاری از مفاهیم اجتماعی و فرهنگی را می‌آموزند.

اختلال پردازش شنیداری AND یا اختلال پردازش شنیداری مرکزی CAPD  که اصطلاحاً بدشنوایی گفته می‌شود، یک مشکل شنوایی است که در حدود ۵ درصد کودکان که به مدرسه می‌روند از این اختلال رنج می‌برند.

کودکان مبتلا به این اختلال نمی‌توانند همانند گروه همسالان خود آن چه را که می‌شنوند به طور کامل پردازش کنند چون سیستم عصبی آن‌ها در دریافت و پردازش داده‌های صوتی هماهنگ نیست.

می­توان گفت یک مانع با مسیر عصبی عبور صداها (به ویژه گفتار) به سمت مغز تداخل دارد و باعث بروز CAPD  می­‌گردد.

غربالگری

کودکان بدشنوا، درآزمون‌های پایه شنوایی مثل اودیومتری تون خالص یا اودیومتری گفتاری آستانه‌ها، نتایج طبیعی دارند اما برای فهم گفتار در محیط­‌های پرچالش شنیداری مانند: محیط­‌های پرسروصدا دچار مشکل می‌شوند.

چون آزمون غربالگری شنوایی کودکان که درطرح سنجش سلامت قبل از ورود به مدرسه انجام می‌شود جزء تست‌های پایه شنوایی بوده و حساسیت لازم برای تشخیص بد شنوایی را ندارد لذا والدین باید نسبت به علائم این اختلال آگاه باشند و در صورت مشاهده آن درفرزند دلبندشان سریعاً با یک اودیولوژیست مجرب مشاوره کنند.

پیش آگاهی

کودکان بد شنوا وقتی به ۷ سالگی رسیده و وارد مدرسه می‌شوند نیاز به یادگیری را بیش از پیش درک می‌کنند. ازسویی اگر بد شنوایی آن­ها به درستی تشخیص داده نشود مشکلات عدیده‌ای را در یادگیری از راه شنوایی خواهند داشت ممکن است نسبت به همسالان خود افت تحصیلی و یا حتی عدم رغبت به مدرسه را نشان دهند.

بسیارند کودکانی که ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و هوش نسبتاً عادی دارند، به خوبی صحبت می‌کنند، مانند سایر کودکان بازی و ارتباط برقرار می‌کنند، فعالیت‌های خود را در منزل به خوبی انجام می‌دهند و کاملاً عادی رفتار می‌کنند، ولی وقتی به مدرسه می‌روند، دریادگیری مشکلات جدی دارند. چنین افرادی ممکن است دچار اختلال یادگیری باشند. اختلالات یادگیری ممکن است با یکی از نشانه‌های زیر همراه باشند:

اختلال گفتاری، اختلال نوشتاری، اختلال خواندن و اختلال در حساب کردن.

دو وظیفه عمده دستگاه شنوایی توانایی شنیدن و مهارت گوش دادن است.

شنیدن یعنی اینکه صداها و اطلاعات شنوایی از محیط اطراف جمع آوری و وارد سیستم شنوایی می‌شود.

مهارت گوش دادن یا پردازش شنیداری یعنی صداهایی (صداهای غیرگفتاری و گفتاری) که شنیده شده مورد تجزیه تحلیل قرار گیرد.

بد شنوایی یعنی با وجود شنیدن هنجار، مشکل گوش دادن یا نقص در تفسیر اطلاعات شنیده شده وجود دارد.

علایم درخردسالی و نوزادی

علایم CAPD بسته به شدت بیماری که از خفیف تا شدید، متغیر است و می تواند حالت‌های بسیار متفاوتی داشته باشد. اگردرکودک یا دانش‌آموز خود این علائم را مشاهده کرده‌اید باید به بدشنوایی او مشکوک شوید:

• واکنش زیاد و ناگهانی به صداها
• عدم تمایل به برقراری ارتباط با همسالان

سابقه ابتلا به التهاب گوش، سرماخوردگی‌های مکرر و آلرژی سیستم تنفسی

علایم در سن ۲ تا ۵ سالگی

از نشانه‌های شایع این سنین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

علاقه‌مندی زیاد به موسیقی

تاخیر در یادگیری کلمات

عدم علاقه در گوش دادن به داستان

عدم تمایل به بازگویی داستان

حواس پرتی هنگام گوش دادن به داستان

در حال حاضر در جوامع در حال توسعه مهمترین چالش در زمینه بد شنوایی تشخیص درست و به هنگام آن برای پیگیری روند درمان است.

علل بروز بدشنوایی چیست؟

بدشنوایی یک اختلال در سیستم اعصاب مرکزی می‌باشد که فرد مبتلا با اینکه در محیط‌های ساکت مشکلی در شنیدن ندارد ولی وقتی وارد اجتماع می­‌شود در محیط‌هایی که نویز زمینه وجود دارد کلمات را کامل متوجه نمی‌شود و مشکلات شنوایی متعددی بروز می­‌دهد.

بروز بدشنوایی علل زیادی دارد که برخی شناخته شده واکثر آنها ناشناخته‌اند.

بدشنوایی صرفاً به دلیل یک عامل خاص ایجاد نمی­‌شود و چندین علت در ابتلا به آن نقش دارند. مشکلات زیر از مهم‌ترین علل ایجاد بدشنوایی هستند:

• سابقه ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش میانی
• آسیب‌های پنهان گوش داخلی (بخش حلزونی)
• نارس به دنیا آمدن
• تب بسیار شدید (بالای ۳۹ درجه) در دوران نوزادی خردسالی
• آسیب‌های وارد شده به مغز
• تولد همراه با تروما (زایمان بسیار طولانی، استفاده از فورسپس، مسدود بودن کانال تولد)
• سابقه ژنتیکی

ویژگی‌های بد شنوایی چیست؟

• با صدای بلند صحبت کردن
• با صدای بلند به تلویزیون گوش دادن
• زمزمه کردن با خود
• مشکل گوش دادن در محیط شلوغ
• درست نشنیدن کلمات
• ضعف در یادگیری خواندن
• خواندن و تلفظ ضعیف کلمات
• عدم توانایی تمایز حروف و اصوات گفتار
• عدم توانایی تلفظ اصوات به شکل مجزا از یکدیگر(به ویژه مصوت‌ها)
• تکرار مداوم “ها؟”، “چی؟” ، “متوجه نمی‌شوم چی می‌گی؟”
• حواس‌­پرتی مداوم با سر و صدای محیط
• ضعف در سازمان دادن به اطلاعات کلامی
• بی ثباتی در پاسخ به اطلاعات شنیداری
• ضعف در توجه کردن به دستورات شفاهی
• ضعف در یادگیری ترانه­‌ها یا سرودهای کودکانه، ضعف در مهارت تقلید آواز خواندن، ریتم و آهنگ موسیقی
• تاخیر در پاسخ دادن به دستورات شفاهی
• خستگی مفرط در هنگام گوش دادن طولانی مدت

آشنایی با علایم رفتاری افراد بدشنوا

اختلال پردازش شنیداری به این معناست که با وجود هنجار بودن آستانه­‌های شنوایی ( عدم وجود کم شنوایی) در بازشناسی، تمایز و درک اطلاعات شنیداری نقص وجود دارد. به عبارت دیگر با وجود اینکه توانایی شنیدن خوب است، مهارت گوش دادن به خوبی شکل نگرفته است. از آنجا که گوش دادن اساس رشد مهارت گفتار و زبان، یادگیری و برقراری ارتباط است به دنبال مشکلات گوش دادن در سایر مهارت‌ها نیز اختلال ایجاد می‌شود.

به عنوان مثال کودکانی که دارای اختلال پردازش شنیداری هستند در حضور سر و صدا به سختی گوش می‌دهند، از نظر شنیداری خیلی زود خسته می‌شوند و این باعث می‌شود در محیط کلاس درس توانایی یادگیری خوبی نداشته باشند. این کودکان دائماً درخواست تکرار دستورات را دارند و … . اختلال پردازش شنیداری با مشکلات دیگری مثل اختلالات گفتار و زبان، بیش فعالی، نقص توجه، اختلال یادگیری، اختلال طیف اتیسم و… نیز همراه می‌باشد.

همانطور که تشخیص و مداخله‌ی زود هنگام کم شنوایی بسیار مهم است در مورد مهارت گوش دادن نیز این موضوع اهمیت دارد و باید شرایط ارزیابی، تشخیص و مداخله‌ی زود هنگام مشکلات گوش دادن در هر شرایط سنی را فراهم کنیم. در مورد ارزیابی اختلال پردازش شنیداری روش‌ها و مدل­‌های مختلفی وجود دارد.

برای آشنا شدن با موضوع اختلال پردازش شنیداری، بدشنوایی و مشکلات گوش دادن این مطالب را دنبال کنید.

در این مجموعه از پادکست‌ها قصد داریم با موضوع “آشنایی با علایم رفتاری افراد بدشنوا” با شما صحبت کنیم.

ردیف۱: از علایم شایع در کودکان بدشنوا حساسیت بیش از حد به صدا است.

کودکانی که حساسیت بیش از حد به صدا دارند از بعضی صداهای بلند بیزارند و محیط‌های پر سر و صدا را دوست ندارند. این دانش‌آموزان همیشه از سروصدای بچه‌ها در کلاس درس شکایت می­‌کنند و می­‌گویند با صدای بچه‌ها حواسشان پرت می‌شود.

ردیف ۲: از علایم کودکان بدشنوا درخواست تکرار دستورات و گفته­‌ها می‌باشد.

کودکان بدشنوا اکثر مواقع می‌خواهند چیزهای گفته شده را دوباره تکرار کنیم یا به عبارت دیگر دائماً “ها ها ؟؟” “چی چی؟” می­‌کنند. با این کودکان آهسته و شمرده صحبت کردن به درک و فهم گفتار آنها کمک می­‌کند.

ردیف۳ : کودکان بدشنوا در اکثر مواقع با تاخیر پاسخ می­‌دهند و به صدای برنامه‌ی مورد علاقه­‌شان آنقدر دقت می‌کنند که از اطرافشان غافل می‌شوند.

به نظر می‌رسد کودکان بدشنوا بیشتر با دیدن یاد می ‌گیرند و به انجام کارها و بازی‌هایی که دیداری است علاقه­‌ی بیشتری نشان می­‌دهند تا شنیداری. به همین دلیل زمانی که به انجام کارهای دیداری مثل تماشای برنامه­‌ی مورد علاقه­‌ی خود می­‌پردازند به نظر می­‌رسد گوش‌هایشان را خاموش می­‌کنند و از صداهای اطراف غافل می­‌شوند.

ردیف۴ : کودکان و دانش‌آموزان بدشنوا در مهارت گوش دادن در محیط­‌های پرسروصدا و شلوغ مشکل دارند.

کودکان و دانش آموزان بدشنوا توانایی گوش‌­دادن در محیط­‌‌های پرسر و صدا را ندارند و با کوچکترین صدایی حواسشان پرت می‌شود. مثال واضح این است که این کودکان دوست دارند صدای برنامه­‌ی مورد علاقه­‌شان را بلند کنند یا اگر موقع گوش دادن به برنامه­‌ی مورد علاقه­‌شان صدای مزاحمی وجود دارد سعی بر ساکت کردن و حذف آن صدا دارند.

ردیف۵ : از علایم شایع در کودکان و دانش‌آموزان بدشنوا، خستگی شنیداری زود هنگام است.

از آنجا که کودکان و دانش‌آموزان بدشنوا برای حذف صداهای مزاحم و توجه به صدای مخاطب (مثل صدای معلم در کلاس درس) و به عبارت دیگر”گوش دادن” باید تلاش بیشتری کنند، معمولاً این کودکان زود خسته و کلافه می‌شوند.

ردیف۶ : از علایم رفتاری در افراد بدشنوا این است که با کوچکترین صدایی حواسشان پرت می‌شود.

از آنجا که سیستم شنوایی افراد بدشنوا عملکرد مناسبی ندارد، در این افراد در حضور سر و صدا نقص توجه و تمرکز مشاهده می‌شود. افراد بدشنوا در حضور سر و صدا قادر به انجام تکالیف و کارهایی که نیاز به توجه و تمرکز دارد نیستند.

ردیف۷ : افراد بدشنوا در حافظه­‌ی کوتاه مدت و کاری شنیداری ضعف دارند و به نظر می­‌رسد فراموشکار باشند.

به نظر می‌رسد افراد بدشنوا، می‌شنوند ولی گوش نمی‌دهند. برای آنها لازم است اغلب دستورات و مواد آموزشی تکرار گردد. دانش‌آموزان بد شنوا در یادآوری اطلاعاتی که به صورت شفاهی دریافت کرده‌اند مثل تکالیف و گفته‌های معلم در کلاس درس مشکل دارند.

ردیف۸ : کودکان بدشنوا اغلب کلمات را با هم اشتباه می‌کنند.

کودکانی که بدشنوایی دارند اغلب تاخیر گفتار دارند و ممکن است در تلفظ حروف و کلمات مشکل داشته باشند و با کلماتی با صدای مشابه، سردرگم شوند. ( مثل: توپ / توت ) .

ردیف۹: دانش‌آموزانی که بدشنوایی دارند تمایلی به خواندن کتاب ندارند.

دانش‌آموزان بدشنوا اغلب در روخوانی و صداسازی (هجی کردن) کلمات ناآشنا مشکل دارند. افراد بدشنوا در درک این که چطور با ترکیب صداهای مختلف کلمات ساخته می‌شود نقص دارند.

ردیف۱۰: افراد بدشنوا ممکن است در حل مساﺋل ریاضی ضعف داشته باشند.

افراد بدشنوا ممکن است در رعایت توالی و ترتیب آنچه می‌شنوند ضعف داشته باشند که باعث می­‌شود در انجام کارهایی که ترتیب آنها مهم است دچار مشکل شوند. به عنوان مثال دانش‌آموزان بدشنوا، در حل مساﺋل ریاضی که علاوه بر فهم آن­ها، انجام مراحل حل آنها به ترتیب نیاز است، مشکل دارند.

ردیف۱۱: کودکان بدشنوا در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی مشکل دارند.

کودکان بدشنوا در بیان احساسات و عواطف مشکل دارند و هنگامی که در مورد احساسات و وقایع اتفاق افتاده در حال بحث است، ممکن است چیزهایی بگویند که بی ربط است.

ردیف۱۲ : کودکان بدشنوا نمی‌توانند معانی نهفته (مفاهیم انتزاعی) و ژرف را درک کنند.

کودکان بدشنوا در درک مفاهیم انتزاعی مشکل دارند و اغلب از شما می‌خواهند که لطیفه ها و چیزهای دیگر را توضیح دهید که معنای آن ها برای دیگران کاملاً آشکار است.

ردیف۱۳ : کودکان بدشنوا دایره واژگان پایینی دارند و اغلب ممکن است مشکلات گفتار و زبان داشته باشند.

در بعضی از کودکان بدشنوا اختلال گفتار و زبان به صورت عدم توانایی تمایز حروف و اصوات گفتاری، عدم توانایی تلفظ اصوات به شکل مجزا از یکدیگر(به ویژه مصوت ها) و… مشاهده می‌شود.

درمان و توانبخشی

خدمات توانبخشی به دو شکل کلاسیک و غیرکلاسیک انجام می‌گیرد.

در توانبخشی کلاسیک از تکنیک‌های بهبود مهارت شنوایی دوگوشی، تقویت مهارت مکان‌یابی صدا، بهبود عملکرد درک کلمات در محیط شلوغ و تکنیک‌های حساسیت زدایی نسبت به اصوات مزاحم استفاده می‌شود.

خدمات توانبخشی غیرکلاسیک شامل استفاده از انواع روش‌­های صدا درمانی ( Tomatis) و همگام سازی امواج مغزی(همی سینک) می‌باشد.

به یک ادیولوژیست مراجعه کنید و مسئله را با او در میان بگذارید. روانشناس و گفتاردرمان در ارجاع کودک به شنوایی­‌شناس نقش مهمی دارند و حتی بعد از تشخیص نیز می­‌توانند در نقش حامی و درمانگر درکنار شنوایی‌شناس و درقالب تیم توانبخشی به کودک کمک کنند.

سیستم شنوایی کودک تا سن ۱۵سالگی در حال تکامل است پس کودکانی که زودتر تشخیص بدشنوایی داده شده‌اند می‌توانند با تقویت مهارت­‌های ارتباطی در طول زمان تکامل سیستم شنیداری، به بهتر شدن اختلال کمک کنند. بعد از مرحله تشخیص توسط آزمون­‌های شنیداری مخصوص روند درمان و توانبخشی آغاز می‌شود. این پروسه شامل مشاوره، گفتار درمانی و استفاده از کمک افزارهای شنیداری مثل سیستم FM است. سیستم FM، نویزمحیطی را برای کودک کاهش داده و باعث می‌شود صدای آموزگار واضح‌تر به کودک برسد که در نهایت تقویت مهارت‌های شنیداری او را باعث می­‌شود به عنوان توصیه پایانی، والدینی که کودک بد شنوایی دارند بهتر است بیشتر با او وقت گذرانده و به او اعتماد به نفس دهند. آموزگار کودک خود را در جریان اختلال و دوره درمان او قرار دهند. رژیم غذایی سالم و مقوی، سبک زندگی آرام وکم تنش، داشتن محیط مطالعه آرام و بی سر و صدا می­‌تواند در روند درمان کودک و تعامل بهتر او با هم سالان موثر باشد.

مقدمه :

《 عزت نفس》و《اعتماد به نفس》 در زندگی روزمره ما از موضوعات اساسی و محوری محسوب می‌شوند.  هر یک از ما در ارتباط با اطرافیان مکرر گفته و شنیده‌ایم که اعتماد به نفس داشته باش، فلانی عزت نفسش بالاست، اعتماد به نفسم را از دست داده ام و یا درعلم روانشناسی و تعلیم و تربیت گفته می‌شود که این مفاهیم حکم کلیدهای طلایی موفقیت و پیشرفت و آرامش در زندگی هر انسانی هستند.

کسانی که عزت نفس و اعتماد به نفس واقعی و بالایی دارند در مقابله با مسائل و مشکلات زندگی معمولاً موفق هستند و حتی در صورت شکست،  آنرا به سکویی برای موفقیت‌های بعدی تبدیل می‌کنند. در مقابل، افراد دارای عزت نفس پایین، حتی قادر به بهره گیری مناسب از موقعیت‌ها و استعدادهای معمولی وجود خودشان هم نیستند.

فرزندان ما زندگی کردن را از ما و اطرافیان می‌آموزند و خود را در آیینه ارزیابی‌های دیگران ارزیابی و درباره ارزش و قدر و منزلت خود بر اساس تصویری که از این راه به دست می‌آورند داوری می‌کنند.

این که کودکی خود را ارزشمند می‌داند یا نه، تا حدود زیادی بسته به آن است که اطرافیان به ویژه والدین او تا چه حد از اصول و قوانین روانی و رفتاری و شیوه‌های مناسب و موثر بر رشد شخصیت و خصوصیات رفتاری فرزندان آگاهی دارند و چگونه با وی رفتار می‌کنند. اگر گاهی مشاهده می‌کنیم که فرزندان ما روحیات و رفتارهایی دارند که ما آنها را نمی‌پسندیم و یا ما را نگران می‌کنند، باید توجه داشته باشیم این وضعیت تا حد زیادی انعکاس محیط خانوادگی، آموزشگاهی و اجتماعی آنان است. بخش مهم و قابل توجهی ازاین محیط، یعنی خانواده، به واسطه روحیات و رفتار ما شکل می گیرد و اگر ما بتوانیم آنها را بشناسیم، مهارت‌های‌مان را افزایش دهیم و رفتارمان را با فرزندانمان مدیریت کنیم، قطعاً می‌توانیم انتظار رفتارهای مثبت موثر و پسندیده‌ای را از آنان داشته باشیم.

نکته : برای پرورش عزت نفس فرزندان باید ابتدا تصویر درست و روشنی از این ویژگی و خصوصیات مرتبط با آن داشته باشیم و پیش از هر چیز برداشت‌های نادرستی را که ممکن است این مفهوم در ذهن داشته باشد بازسازی و اصلاح کنیم.

تعریف عزت نفس واعتماد به نفس چیست؟

اعتماد به نفس ، شناخت یک فرد ازتوانایی‌های مثبت خودش است. این شناخت فرآیند و نتیجه ارزیابی یا ارزشیابی ما از خودمان است که عزت نفس گفته می‌شود. این ارزیابی حاصل چگونگی توصیف و شناختن ما از خود و یا تصوری است که درباره خودمان داریم که اصطلاحاً 《خودپنداره》 یا 《خویشتن پنداری》 است که برای ما بیان می‌کند که چه کسی هستیم و چه خصوصیاتی داریم. برای پی بردن به چگونگی و وضعیت شکل گیری اعتماد به نفس باید با فرایند و عوامل ایجاد خویشتن پنداری و عزت نفس آشنا شویم.

خویشتن پنداری: رشد(خویشتن پنداری)معمولاً تصور ما از خودمان و اینکه ما کی هستیم؟ و خودمان را چگونه توصیف می‌کنیم و می‌شناسیم،از ابتدای کودکی در هر فرد آغاز می‌شود.

کودکی که به دنیا می‌آید هیچ تصور و تصویری از خود ندارد و اصولاً درباره خودش هیچ دانش و خودآگاهی روشنی ندارد. در جریان رشد ذهنی- شناختی و رشد انگیزشی- عاطفی، و در ارتباط متقابل با اطرافیان، به ویژه پدر و مادر و اعضای خانواده ،هر کودک تصوراتی درباره جهان هستی، محیط اطراف خودش به دست می‌آورد. این تصورات به موازات رشد شناختی و ذهنی او گسترش می‌یابند سازمان داده می‌شوند و در اثر رشد انگیزه‌ها و عواطف به صورت مثبت یا منفی ارزش‌گذاری می‌شوند.

عزت نفس: عزت نفس نتیجه خویشتن پنداری مثبت است.

عزت نفس به وسیله ارزش‌گذاری بر خودمان مشخص می‌شود. پایه و اساس این ارزش‌گذاری نیازهای ذاتی و سرشتی است که ما در زندگی داریم. نیاز ذاتی و فطری بشر احساس گسترش و اعتلای وجود در زندگی است به این معنی که هر چه احساس کنیم توانایی‌ها و امکانات وجودی بیشتری داریم و یا در مقایسه با موجوداتی که می‌شناسیم در مرتبه و جایگاه بالاتری قرار داریم، احساس ارزشمندی بیشتر هم خواهیم کرد. این نیاز اساسی و ذاتی، انگیزه‌ها و نیاز‌های فراوانی را در زندگی فردی و اجتماعی شکل می‌دهد که گاه به قدری متنوع و متعدد هستند که تصور می‌کنیم آدم‌های جوامع و فرهنگ‌های مختلف به واسطه تفاوت‌های محیطی که دارند با هم فرق دارند.

خصوصیات افراد دارای اعتماد به نفس:

• نسبت به توانایی‌های خود اطمینان دارند.
• محدودیت‌های خود را می‌شناسند و می‌پذیرند.
• بر امور زندگی روزمره خود مسلط هستند.
• آرزوهای غیر واقعی نمی‌‎کنند.
• برای هدف‌هایشان طرح و یا برنامه دارند.

خصوصیات دانش‌آموزان بدون اعتمادبه نفس:

• معمولاً این دانش‌آموزان اغلب اوقات افسرده، مضطرب و خجالتی هستند و از جمع کناره‌گیری می‌کنند.
• ارتباط چشمی با دیگران برقرار نمی‌کنند و مدام به اطراف نگاه می‌کنند.
• احساس بی ارزشی می‌کنند و مدام از ظاهر خود ناراضی هستند.
• نه گفتن برایشان سخت است چرا که فکر می‌کنند با نه گفتن دیگران دوست‌شان ندارند.
• هنگام صحبت کردن مدام عذرخواهی می‌کنند و بریده بریده صحبت می‌کنند.
• وقتی دیگران آنها را تایید می‌کنند احساس ارزشمندی می‌کنند.
• در زندگی خود اهداف کم ارزش را در نظر می‌گیرند.
• توانایی بیان ویژگی‌های مثبت و نقاط قوت خود را در جمع ندارند.
• هنگامی که در یک جمع بزرگ قرار می‌گیرند مدام احساس ناراحتی و فشار می‌کنند و راحت نمی‌نشینند.

راه حل:

• به صحبت هایشان گوش دهید.
• سعی کنید بیشتر از حد معمول به آغوش بکشید و ببوسیدش.
• با دیگران مقایسه نکنید.
• گاهی با او کارتون‌ و بازی‌هایی که دوست دارد را انجام دهید.
• به او نگویید تو دیگه بزرگ شدی بچگی نکن.
• اگر اشتباهی مرتکب شده‌اید راحت عذرخواهی کنید.
• اشتباهاتش را راحت‌تر ببخشید.
• خوبی‌هایش را بزرگ کنید.
• به فرزندتان کمک کنید تا اهداف واقعی را تعیین کند.
• انعطاف‌پذیری را آموزش دهید.
• هر واحد درسی یا حتی یک تمرین کوچک را از جایی شروع کنید که آسان‌تر است اگر دانش آموز ببیند که می‌تواند مسائل را حل کند و به کار خود ادامه دهد کمتر دچار ترس و اضطراب می‌‌‌شود.
• تکالیف طولانی را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید تا دانش‌آموز با فکر به یک تکلیف طولانی دست و پاچه نشود.
• به او کمک کنید که ارتباط بین تلاش و موفقیت را درک کند.